Çekvalfler; sıvıların tek yönlü geçişine izin veren cihazlardır. Biri akışkanın girişine diğer tarafı akışkan çıkışına veren iki bağlantı noktasına sahip olan bu cihazlar, akışkanın tek yönde geçişine izin verdikleri için piyasada “tek yönlü valfler” veya “geri dönüşsüz valf” olarak ta isimlendirilmektedir. Çalışabilmesi için akışkan girişi ile çıkışı arasındaki bir basınç farkına ihtiyaç duyulur. Çekvalfin akışa izin verebilmesi için girişteki basıncın çıkıştan büyük olması gerekir. Çıkış tarafındaki basınç giriş basıncından büyük olduğunda çekvalf kapanacaktır. Çekvalflerde farklı kapatma mekanizmaları bulunmaktadır. Diğer vanalardan farklı olarak kapatmaları için yardımcı enerjilere (el kumandası, elektrik veya pnömatik aktüatörlere) ihtiyaç duymazlar.

Çekvalfler geri akışın sorun yaratacağı uygulamalarda (atık kanalizasyon sularının geri dönüşünün engellenmesi, bir ekipmana zarar vermesi ihtimalinin bulunması, ters-osmoz uygulamaları vs) tercih edilmektedir. Bir diğer tercih nedeni ucuz ve kolay temin edilebilmeleridir. Raf ürünü olup, genel olarak stoklarda bulunabilmektedir.

Çekvalflerin açılabilmesi için açılma anındaki basınca “Ayırma Basıncı” veya ”Çatlama Basıncı” denilmektedir. Çekvalfin giriş tarafındaki basınç akış basıncına eşdeğer ve yüksek olmaya başladığı anda çekvalf açılmaya başlar ve akışkanın geçişine izin verilir. Tasarıma bağlı olarak giriş tarafındaki basınç düşmeye başladığında tasarıma bağlı olarak bir klape, bilye veya diyafram akış yönünün tersinde hareket ederek orifis kapatır. Bu kapatma bazen bir yay ile bazen de yerçekiminden yararlanılarak sağlanır.